نخستین ماهواره از سه‌ ماهواره طراحی‌شده برای مطالعه جامع میدان گرانشی زمین، روز سه‌شنبه گذشته فرودگاه مونیخ را بر روی هواپیمای حمل‌ونقل Ilyushin-76 به مقصد تجهیز پرتاب فضایی «کوزمودروم» در 200 کیلومتری جنوب روسیه ترک کرد.

به گزارش سرویس فناوری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این نخستین ماهواره‌ اعزامی است که دو سامانه مشابه و بیش از 60 تن تجهیزات پشتیبانی، پیش از آن که هر سه این سیستم‌ها در ماه نوامبر به مدار قطبی پرتاب شوند، به دنبال آن اعزام خواهند شد.

میدان گرانشی زمین از این سیاره در مقابل اشعه‌های کیهانی حفاظت می‌کند. جو زمین را با دور نگه‌داشتن آن از بادهای خورشیدی حفظ می‌کند و کره خاکی را از تبدیل‌شدن به سیاره‌ای مانند مریخ باز می‌دارد.

کتاب‌های مدرسه‌ای اغلب میدان مغناطیسی زمین را با نشان‌دادن سیاره خاکی همراه یک آهن‌ربای میله‌ای نمایش می‌دهند که این آهن‌ربا در درون محور زمین قرار گرفته، اما موضوع به این سادگی نیست.

میدان مغناطیسی دینامیک بوده و عمدتا نتیجه چرخش هسته ذوب‌شده زمین در حالتی شبیه یک دینام است.

درست همان طور که یک قطعه آهن موجود در یک میدان مغناطیسی می‌تواند مغناطیسه شود، در خصوص مواد معدنی موجود در پوسته زمین هم این موضوع صدق می‌کند.

این موضوع میدانی را با شکل پیچیده تولید می‌کنند که در آن خطوط مغناطیسی نیرو از خطوط مغناطیسی شمال متغیر هستند، قطب‌های مغناطیسی به طور منظم تغییر می‌کنند و حتی می‌توانند معکوس شوند و ماهیت دقیق میدان در هر مکان منفرد مجموعه پیچیده‌ای از تمامی انواع تعاملات است.

اختلالات در میدان ژئومغناطیسی می‌تواند بر راهبری، مهاجرت حیوانات، شبکه‌های برق، ارتباطات و حتی رایانه‌ها اثر بگذارد.

این پدیده همچنین به دانشمندان دریچه‌ای در خصوص ساختار و ماهیت درون زمین ارائه می‌دهد.

مجموعه Swarm که توسط شرکت Astrium ساخته شده، بخشی از برنامه «سیاره زنده» آژانس فضایی اروپاست و نتیجه بیش از 30 سال تلاش برای تحقیق در مورد مغناطیسی اعماق فضا توسط Astrium، شامل مطالعه بر روی ماهواره‌های Champ و Champ است.

سه ماهواره مزبور به دو مدار قطبی ارسال خواهند شد و دو عدد از آن‌ها در کنار هم و در ارتفاع 450 کیلومتری و سومی نیز در ارتفاع 520 کیلومتری در مسیر انجام دقیق‌ترین تحقیق با موضوع ژئومغناطیسی زمین حرکت می‌کنند.

هر ماهواره مجهز به یک مغناطیس‌سنج Absolute Scalar، یک مغناطیس‌سنج Vector Field، یک ابزار میدان الکتریکی، یک شتاب‌سنج، یک رفلکتور Laser Retro ، یک سیستم رهگیری ستاره‌یی و یک دریافت‌کننده جی پی اس است.

با استفاده از داده‌های راهبری بسیار دقیق، ماهواره‌ها قادر خواهند بود اندازه گیری‌هایی با تفکیک‌پذیری بالا از قدرت، جهت و تغییرات میدان ژئومغناطیسی به علاوه تشخیص منابع متعدد میدان را ارائه دهند.

دانشمندان امیدوارند این اندازه‌گیری‌ها نه تنها به آن‌ها در تولید مدل‌های بهتر از این میدان کمک کند، بلکه راهبری زمینی و پیش‌بینی آب‌و‌هوا را ارتقا دهد و به شناسایی منابع مواد معدنی و آشکارسازی اطلاعات بیشتر در خصوص ساختار درونی زمین کمک کند. این مجموعه همچنین هشدارهای بهتری را از توفان‌های خورشیدی خطرناک ارائه می‌دهد.